Valletta na Malcie to najmniejsza stolica w Europie o powierzchni zaledwie 0,8 km. Niech Cię nie zwiedzie tak mały obszar, bo Valletta to miasto z niezwykle bogatą historią i z wieloma atrakcjami turystycznymi. Historia stolicy Malty sięga XVI wieku, kiedy to miasto zostało zbudowane przez słynny Zakon Maltański.
Styl architektoniczny, który zdecydowanie dominuje na ulicach Valletty to barok. Znajdziesz też tam elementy neoklasycystyczne i wpływy nurtów współczesnych. Główne budynki barokowe: kościoły, pałace, ogrody, fortyfikacje, cytadele zostały wzniesione cztery wieki temu przez Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty, czyli Zakon Maltański. Jedną z atrakcji Valletty jest zresztą wizyta w muzeum poświęconym owemu zakonowi rycerskiemu. Niestety podczas Drugiej Wojny Światowej miasto uległo znacznym zniszczeniom i wydarzenia z tego okresu pozostawiły znaczące ślady na współczesnym obrazie miasta.
Dziś Valletta to jedno z najbardziej klimatycznych miast, które zamieszkane jest przez ponad 6 tysięcy mieszkańców. Cecha charakterystyczną są wąskie, długie uliczki z kolorowymi okiennicami. Wiele z budynków mieszkalnych pozostaje pustych, a to dlatego, że młodzi ludzie przenoszą się w okolice modniejszych miast takich jak St. Julian’s czy Sliema. Valletta ma jednak swój niepowtarzalny klimat i jestem pewna, że na każdym wywrze niesamowite wrażenie.
Jak dojechać do Valletty
Istnieją dwa sposoby dojazdu do stolicy Malty. Pierwszy to zwykły autobus miejski. Myślę, że bez problemu dojedziesz autobusem to Valletty z każdego miejsca na wyspie, bowiem w Valletcie znajduje się zajezdnia autobusowa przez którą przejeżdżają wszystkie pojazdy. Jest to dosyć standardowy środek komunikacji, więc zdecydowanie bardziej polecam druga opcję, czyli łódkę!
Promy do Valletty odpływają ze Sliemy, a dokładnie z przystanku Sliema Ferries. Kursują one co 30 minut i bilet kosztuje 1,50 EUR w jedną stronę. Przy zakupie biletu powrotnego jest zniżka. Podróż jest krótka i trwa może z 5 minut i możesz podziwiać piękną panoramę na Sliemę i Vallettę.
Jak zwiedzać Vallettę i kiedy jechać
Vallettę najlepiej zwiedzać na pieszo. Miasto jest małe, więc samochód zdecydowanie nie będzie potrzebny. Możesz też wybrać się na przejażdżkę bryczką lub tramwaj turystyczny.
Do stolicy Malty polecam wybrać się kilkakrotnie. Pierwszy raz w ciągu dnia. Wtedy możesz zwyczajnie wybrać się na spacer magicznymi uliczkami miasta i bez spiny poczuć klimat miasta. Kolejny dzień możesz poświęcić na dokładne zwiedzenie miasta i odwiedzenie wszystkich muzeów i pałacy. Koniecznie musisz też zobaczyć Vallettę nocą. Po zachodzie słońca miasto jest przepięknie oświetlone.
Co zobaczyć w Valletta
Wspomniałam już, że w Valletcie jest całkiem sporo do zobaczenia, jak na mikroskopijne rozmiary miasta. Są muzea, pałace, teatry i piękne ogrody. Przekonaj się sam 😉
Bramy miasta
Główne wejście do Valletty prowadzi przez Bramę Miejską usytowaną w murze obronnym Valletta Land Front. Jest to główne wejście do stolicy Malty już od 1569 roku, ale obecna brama jest już piątą wersją. Została ona wzniesiona w 2011 roku według projektu włoskiego architekta Renzo Piano. Po obu stronach bramy znajdują się bastiony św. Jana i św. Jakuba. Brama stanowi początek ulicy Republiki (Republic Street), czyli głównej ulicy w mieście.
Fontanna Triton
Na zewnątrz Bramy Miasta, zaraz obok stacji autobusowej, na głównym placu znajdziesz imponujących rozmiarów fontannę Trytona. Została ona zaprojektowana przez Victora Anastasi. Składa się z figur trzech trytonów trzymającymi ponad głowami misę. Tryton według mitologii rzymskiej i greckiej była to postać pół człowiek – pół ryba. Fontanna przeszła w 2017 roku rekonstrukcję i dziś prezentuje się o niebo lepiej. Jest też przepięknie oświetlona w nocy.
Teatr Rjal
Zaraz za Bramą Miasta po prawej stronie znajdziesz Pjazza Teatru Rjal. Jeszcze kilka wieków temu w tym samym miejscu znajdowała się Opera Królewska, która niegdyś była najważniejszym miejscem w mieście. Niestety w wyniku pożaru i potem bombardowania w 1942 roku, budynek został doszczętnie zniszczony. Przez lata zastanawiano się, jak zagospodarować to miejsce. W końcu w 2013 roku otwarto tam teatr na powietrzu – Pjazza Teatru Rjal.
W obecnym teatrze Rjal odbywają się najróżniejsze wydarzenia kulturowe. Moim ulubionym jest festiwal filmowy, który od kilku już lat organizowany jest w czerwcu. Nosi on nazwę Malta Film Festival.
Ulica Republiki (Republic Street)
Główna ulica w Valletcie – Republic Street to raj dla wszystkich zakupoholików. Są tam małe centra handlowe, sklepy z ubraniami, biżuterią. Jest kino, teatr i bardzo dużo restauracji i małych knajpek. Polecam spróbowanie maltańskiego specjału – ftiry. Ftira to bułka podawana z pastą z tuńczyka. Brzmi może mało zachęcająco, ale w smaku ftira jest naprawdę dobra, a do tego niedroga. Moim ulubionym miejscem w Valletcie serującym ftirę jest knajpka Kantina Cafe-Wine znajdująca się właśnie na ulicy Republiki.
Malta 5D
A jeżeli chcesz w ekspresowym tempie poznać historię Malty to wybierz się do kina 5D! Historie wyspy poznasz nie tylko w przyspieszeniu, ale i w bardzo ciekawy i oryginalny sposób. Kino 5D znajdziesz na jednej z bocznych uliczek, a seanse odbywaja się co 30 minut. Filmik przedstawiający historię wyspy trwa 15 minut. Na wejściu dostaniesz okulary i słuchawki, jeżeli będziesz chciał obejrzeć film w języku innym niz angielski.
Film został nakręcony techniką 5D, więc jest tam wiele wfektów specjalnych takich jak ruszające sie krzesła, wydzielające się zapachy i głośne dźwięki.
Wysokie Ogrody Barrakka (Upper Barrakka)
Ogrody Upper Barrakka to centrum rekreacyjno-wypoczynkowe, które jest otwarte cały rok. Jest tam zielony ogród z fontanną i kawiarenka. Z tarasu ogrodów rozpościera się przepiekny widok na port (Grand Harbour) i 3 miasta: Birgu, Senglea i Bormla. Ze szczytu ogrodów możesz zjechać windą na dół do portu.
W ogrodach dosyć często odbywają się różne wydarzenia kulturowe. Jednym z najpiękniejszych jest doroczny festiwal wina. Warto jest się tam również wybrać na festiwal fajerwerków, który jest jednym z największych wydarzeń na wyspie.
Katedra Świętego Jana
W samym środku miasta, przy ulicy Republiki znajduje się imponująca katedra poświęcona Janowi Chrzcicielowi. Została ona wzniesiona w 1572 roku przez Zakon Maltański. Kościół posiada osiem kaplic, z których każda poświęcona jest jednemu z języków zakonu.
Plac Świętego Jerzego i Straż Główna
Na głównym placu w Valletcie, placu św. Jerzego, znajdziesz budynek Straży Głównej (Main Guard), który został wzniesiony w 1603 roku jako wartownia. Budynek miał pomieścić osobistą ochronę Wielkiego Mistrza zakonu św. Jana. Obecnie znajduje się tam biuro prokuratora generalnego Malty.
Na placu św. Jerzego odbywają się różne wydarzenia kulturowe, procesje i ważne wydarzenia państwowe.
Narodowa Biblioteka Maltańska
Na placu św. Jerzego usytuowana jest Narodowa Biblioteka Malty, z której zbiorów korzystać mogą zarówno Maltańczycy, jak i turyści. Biblioteka zwiera imponujący zbiór dzieł spisanych przez członków Zakonu Maltańskiego.
Pałac Wielkich Mistrzów
Znów na placu św. Jerzego znajdziesz przepiękny Pałac Wielkich Mistrzów, który został wzniesiony między XVI i XVIII wieku na zlecenie Zakonu Maltańskiego. Obecnie część pałacu stanowi biura prezydenta Malty. Pozostała część otwarta jest dla zwiedzających. Odwiedzający za drobną opłatą mogą zwiedzić pokoje królewskie oraz zbrojownię.
Teatr Manoel
Wybudowany w 1731 roku na zlecenie mistrza Zakonu Maltańskiego, Antonio Manoel de Vilhena, teatr Manoel to jeden z najpiękniejszych budynków nie tylko w Valletcie, ale i na Malcie. Jest to siedziba Opery Narodowej i mają tam miejsce koncerty, recitale, przedstawienia teatralne, balety. Teatr można zwiedzić w godzinach otwarcia.
Bazylika Matki Bożej z Góry Karmel
Na tej samej ulicy co teatr Manoel odwiedzić możesz Bazylikę matki Bożej z Góry Karmel. Ten rzymsko-katolicki kościół został wzniesiony w 1573 roku i potem przekazany zakonowi Karmelitów, skąd wzięła się jego nazwa. Kościół został bardzo zniszczony podczas Drugiej Wojny Światowej i odbudowany w kilka lat po jej zakończeniu.
Rezydencja Casa Rocca
XVI-wieczny pałac wzniesiony dla rycerza Zakonu Maltańskiego – Don Pietro La Rocca. Dziś budynek należy do jednej z najbogatszych rodzin na Malcie – de Piro. Budynek jest otwarty dla zwiedzających i pałac można zwiedzić wraz z przewodnikiem. Wycieczka trwa 45 minut i w trakcie poznasz historię rodziny, jej członków i zostaniesz oprowadzony po najważniejszych pomieszczeniach. W pałacu znajdują się również podziemia, w których podczas bombardowań wojennych schroniły się setki ludzi.
Narodowe Muzeum Wojenne i fort St Elmo
Fort Saint Elmo został wzniesiony w 1522 roku przez Zakon Maltański. Odegrał on znaczną rolę już kilkanaście lat po wybudowaniu podczas wojny z imperium otomańskim. W czasie Drugiej Wojny Światowej teren uległ licznym zniszczeniom w wyniku bombardowań. Dziś na terenie fortu znajduje się Muzeum Wojenne, które zawiera liczne wystawy przedstawiające historię Malty od czasów wybudowania fortu.
Memoriał wojenny
Niedaleko muzeum, nad samym portem Grand Harbour znajdziesz pomnik upamiętniający wszystkich poległych podczas Drugiej Wojny Światowej. Pomnik ten dokładnie nosi nazwę Siege Bell, czyli w wolnym tłumaczeniu dzwon oblężenia. Malta w czasach Drugiej Wojny Światowej, w szczególności w okresie od 1940 do 1943 uległa licznym bombardowaniom. Wiele osób zginęło, a Valletta i inne miasta zostały doszczętnie zniszczone. W 1992 roku w celu uhonorowania pamięci osób poległych wzniesiono owy pomnik. Składa się on z dzwonu, który jest największym dzwonem na Malcie i pomnika żołnierza.
Niskie Ogrody Barrakka (Lower Barrakka Gardens)
Zaraz po drugiej stronie od Pomnika Wojennego znajdują się kolejne ogrody, które są mniejszą wersją ogrodów Upper Barrakka. Owe ogrody noszą nazwę Lower Barrakka i rozpościera się z nich przepiękny widok na cały port. Ogrody są dosyć małe, ale jest tam zazwyczaj mniej osób, niż w górnych ogrodach, więc możesz liczyć na solidny wypoczynek.
Co zobaczyć w okolicach Valletty?
Jak widzisz Valletta ma bardzo dużo do zaoferowania od strony turystycznej, ale jeżeli czujesz niedosyt to pokuś się o zwiedzenie okolic miasta. Mam dwie propozycje. Pierwsza to wypad do jednego albo wszystkich z trzech miast, znajdujących się po drugiej stronie portu Grand Harbour. Owe trzy miasta to Birgu, Senglea i Bormla. Dojazd to owych miast jest niezwykle psoty bowiem z portu w Valletcie odpływają łódki przewożące pasażerów na drugi brzeg. Możesz również zdecydować się na prywatną przejażdżkę gondolą! Z trzech miast najbardziej polecam Birgu, gdzie znajduje się przepiękny port z niezliczoną ilością bardzo drogich jachtów.
Drugą opcją na spędzenie czasu w okolicach stolicy Malty jest wypad do wioski rybackiej Marsaxlokk. Z Valletty możesz podjechać tam autobusem miejskim. Marsaxlokk leży nad zatoką, gdzie cumują kolorowe i tradycyjne maltańskie łódki – Luzzu. Nad samym portem jest też bardzo dużo restauracji serwujących świeże ryby i owoce morza. Wszystkie pyszne i w przystępnych cenach. W każdą niedzielę w Marsaxlokk ma miejsce ogromny targ, gdzie możesz kupić właśnie świeże ryby i inne bibeloty.
Poznaj inne atrakcje na Malcie
