Jedynie 12 kilometrów od Jerozolimy i niespełna 5 kilometrów od Betlejem znajduje się prawdziwa perełka wzniesiona w 37 roku przed naszą erą – Herodium. Nazwa już sama wskazuje, że miejsce ma coś wspólnego z królem Judei – Herodem Wielkim. Tak też właśnie jest – Herodium wybudowano na polecenie Heroda i początkowo służyło jako pałac. Z czasem z rozkazu Heroda na tym terenie wzniesiono mauzoleum.
Herod bez wątpienia był bezwględnym i mściwym władcą. Zamordował swojego pieroworodnego syna Antypatra, jedną ze swoich żon i jej całą rodzinę. Wierzy się, że także zlecił słynną rzeź niewiniątek, w której rzekomo rozkazał zamordowanie wszystkich małych chłopców z Betlejem, którzy mogliby stanowić zagrożenie dla jego korony. Historycy mają wątpliwości co do ostatniego wydarzenia, ale i tak Herod ma na swoim sumieniu życia wielu niewinnych ludzi. Nie da się jednak ukryć, że przyczynił się także do wzrostu gospodarczego i ekonomicznego. Na jego polecenie wzniesiono Cezareę Morską, Masadę, odbudowano Drugą Świątynię, czy właśnie Herodium.
Co to jest Herodium – krótka historia
Herodium to położona 758 m. n.p.m. fortyfikacja wzniesiona w 37 r.p.n.e na zlecenie króla Heroda. Herodium jest najwyższym punktem na pustyni Judzkiej, z którego ropościera się przepiękny widok na położoną jedynie 12 kilometrów dalej – Jerozolimę. Dziś Herodium jest częścią parku narodowego i cały ten obszar kontroluje izraelski Zarząd Ochrony Przyrody i Parków Narodowych.
Heordium za króla Heroda
W 40 r. p.n.e Herod został zmuszony do ucieczki, aby schronić się przed Markiem Antoniuszem – władcą Machabeuszy. Antoniusz zawiązał pakt z Królestwem Partów, które wtedy toczyło walki z Rzymianami i wyruszył w pościg za Herodem. Anotniuszowi udało się dopaść Heroda w okolicach Betlejem i w owym starciu Herod ledwo uszedł z życiem. W tym właśnie miejscu postanowił wybudować swój grób, aby uczcić pamięć tego wydarzenia. Następnie udał się do Rzymu, gdzie senat konorował go jako króla Judei.
Herod rozpoczął budowę Herodium w 37 r. p.n.e. Początkowo miała to być siedziba rządu i najważniejsze miejsce administracyjne w całej Judei. Według jego projektu Herodium miało składać się z trzech części:
- Pałac i fortyfikacja – Herodium miało być kompleksem pałacy i fortyfikacją w jednym.
- Niższe Herodium – to była część rozrywkowa i centrum administracyjne.
- U stóp znajdował sie grób Heroda i teatr.
Zaraz przed śmiercią Herod wydał polecenie zbudowania fontanny, która miałaby być widoczna z odległości kulkudziesięciu kilometrów. Fontanna ta miała zapewnić mu wieczną pamięć.
Późniejszy okres
Po śmierci Heroda w 4 w. n.e. władzę przejął jego syn Archealos, który sprawował rządy przez kolejne 10 lat. Herodium znajdowało się pod władaniem Rzymian aż do 66 roku, czyli wojny rzymsko-żydowskiej. Żydzi zajęli Herodium do 71 roku, kiedy Rzymianie podbili Jerozolimę i zburzyli Świątynię. W okresie bizantyjskim, między IV i VII wiekiem, spora wioska z kościołami została wzniesiona na terenie Niższego Herodium. W wieku IX Herodium opustoszało i teren pozostał nietknięty aż do momentu pierwszych arecheologicznych wykopów.
Badania archeologiczne
Po raz pierwszy wzniesienie na pustyni Judzkiej zostało odkryte i zidentyfikowane jako Heordium w 1838 roku przez amerykańskiego odkrywcę Edwarda Robinsona. W 1879 roku szwajcarski uczony, Conrad Schick, jako pierwszy rozrysował dokłady plan miejsca. Kolejne archeologiczne prace rozpoczęły się w 1962 roku i trwały 5 lat. Uniwersytet Hebrajski w 1972 roku rozpoczął dodatkowe prace, które przyczyniły sie do odkrycia wszystkich części Heordium. Grób Heroda został znaleziony w 2007 roku przez profesora Ehuda Netera.
Jak zwiedzać Herodium
Teren Herodium otwarty jest codziennie od godziny 8 rano do 16.00. W czasie szabatu lub innych świąt godziny otwarcia mogą ulec skróceniu. Wstęp jest płatny i bilet można zakupić na miejscu w kasie. Na samym początku zostaniesz zaproszony do obejrzenia krótkiego filmiku przedstawiającego historię Herodium. Filmik w bardzo przystępny sposób pokazuje historię Judei i przedstawia dwa oblicza Heroda: okrutnego władcy i miłościwego króla, który wzniósł wielkie fortyfikacje.
Wszystkie najważniejsze części Herodium są dokładnie opisane na tabliczkach informacyjnych. Polecam zwrócenie uwagi na poniższe miejsca.
Synagoga
W czasach Heroda to pomieszczenie najpewniej było salą jadalną. Natomiast podczas wojny rzymsko-żydowskiej, kiedy to Żydzi przejęli kontrolę nad fortyfikacją, wzniesiono tam Synagogę.
Łaźnie Rzymskie
Sporą część Heordium zajmują łaźnie rzymskie, których pomieszczenia zdobione były przepięknymi mozaikami i freskami. Łaźnie składają się z trzech głównych pomieszczeń: caldarium (pomieszczenie z basenem z gorącą wodą), tepidarium (sala z podgrzewaną podłogą) oraz frigidarium (pomieszczenie z basenem z zimną wodą).
Tunele
Na tym samym poziomie znajdziesz wejście do tuneli, które Żydzi wybudowali w czasie powstania Bar-Kochby.
Teatr
Wspomniany wcześniej archeolog Ehud Neter odkrył teatr w 2010 roku. Teatr znajdował się na zachód od mauzoleum i mógł pomieścić 400 osób. Osobno wzniesiono pomieszczenia dla króla i jego gości. Znajdowały się one na samym szczycie skąd widać było Jerozolimę.
Mauzeleum Heroda
Obok teatru znajduje się grób Heroda odkryty w 2007 roku.
Dodatkowo z Herodium rozpościera sie przepiękny widok na Jerozolimę i pustynię Judzką, więc poza odkrywaniem starożytnych terenów będziesz mieć też okazję do podziwiania cudownych widoków.
Herodium – praktyczne rady
- Wszystkie informacje na temat godzin otwarcia znajdziesz na stronie Zarządu Ochrony Przyrody i Parków Narodowych. Herodium otwarte jest codziennie, ale w okresie szabatu i innych świąt żydowskich godziny mogą ulec skróceniu.
- Bilety wstępu możesz zakupić na miejscu w kasie.
- Na miejsce najlepiej jest dorzeć własnym samochodem. Możesz też dojechać autobusem miejskim z Jerozolimy. Autobusy jednak nie dojeżdżają pod samą górę, więc będziesz musiał kawałek dojść.
- Na zwiedzanie przeznacz 2-3 godziny.
- Na miejscu jest sklepik oraz mała kawiarenka.
- Polecam zabranie wygodnych butów ponieważ teren jest mocno kamienisty.
Co jeszcze warto zobaczyć w Izraelu
