Betlejem to 30-tysięczne miasto położone na terenie Autonomii Palestyńskiej zamieszkane w większości przez ludność Muzułmańską. Znajduje się tam Bazylika Narodzenia Pańskiego z grotą, w której urodził się Jezus Chrystus. Z tego powodu do Betlejem codziennie udają się tłumy pielgrzymów chcących chociaż na chwilę dotknąć miejsca, gdzie narodził się Jezus.
Moja wizyta w Betlejem wyglądała trochę inaczej niż się tego spodziewałam. Nie da się ukryć, że miasto zdominowane jest przez kulturę arabską. Jest tam bardzo głośno, dużo aut, dużo krzyczących ludzi, pełno rozstawionych dosłownie wszędzie straganów. Takie typowe miasteczko Bliskiego Wschodu. Aż trudno uwierzyć, że właśnie w tym mieście kilkadziesiąt wieków wcześniej miały miejsce wydarzenia, które uważane są za najważniejsze w historii chrześcijaństwa. Bazylika Narodzenia Pańskiego również bardzo mnie zaskoczyła. Miejsce to bowiem jest przedmiotem sporów przedstawicieli różnych kościołów. Bazylika podzielona jest między kościół prawosławny, ormiański, franciszkanów i kilka innych kościołów. Niestety nie do końca wszystkie kościoły żyją ze sobą w zgodzie i kłótnie są tam na porządku dziennym. Trudno zatem w Bazylice o jakiekolwiek skupienie i chwilę do zadumy. Częściej spotkasz się z przepychankami i kłótniami.
Kilka słów o Betlejem
Betlejem to jedno z większych miast położonych na terenie Autonomii Palestyńskiej, 10 km od Jerozolimy. Miasto zostało oddane we władanie Palestyńczykom w 1995 roku. Wcześniej kontrolę nad Betlejem sprawował Izrael, a jeszcze wcześniej Jordania. Dziś Betlejem znajduje się pod zaostrzoną kontrolą, są też wprowadzane godziny policyjne. Jest to wynik palestyńskich ataków terrorystycznych dokonywanych na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat.
Głównym miejscem w mieście jest Plac Żłobka z Bazyliką Narodzenia Pańskiego i kilkoma innymi kościołami i klasztorami. Z placu rozchodzi się kilka wąskich uliczek na których znajdują się bazary, małe sklepiki i kawiarenki. Kupisz tam pamiątki, sok z granatu i słynne falafle.
Bazylika Narodzenia Pańskiego
Bazylika Narodzenia Pańskiego jest jednym z najstarszych kościołów na świecie. Budynek został wzniesiony na polecenie świętej Heleny, matki Konstantyna Wielkiego, w 327 r. a prace zakończono w 333 r. Kościół wzniesiono dokładnie nad grotą, w której na świat przyszedł Jezus Chrystus. Przez lata świątynia uległa znacznym zniszczeniom w wyniku najazdów i obecną formę architektoniczną uzyskała w wyniku przebudowy w 565 r. Od tego momentu zaczęły się spory o prawo własności do Bazyliki, a wzmożyły się one w XIV w. O prawo własności walczyli ze sobą franciszkanie, czyli przedstawiciele Kościoła Katolickiego oraz mnisi Greccy, czyli Prawosławnego patriarchatu Jerozolimy. Przez wieki prawa celebracji i poszczególnych części Bazyliki zmieniały się wielokrotnie.
Sytuacja własnościowa została uregulowana dopiero w 1853 r. kiedy to został wprowadzony Status Quo, czyli dokument, który reguluje daty i godziny kultu na terenie Bazyliki i Groty Narodzenia. Dziś główną opiekę nad Bazyliką sprawują mnisi greccy i ormiańscy, a do franciszkanów należy Kaplica Żłobka znajdująca się na terenie Groty Narodzenia.
Wizyta w Bazylice Narodzenia Pańskiego
Bazylika znajduje się na Placu Żłobka. Do środka prowadzą małe drzwi przez które wchodząc należy się schylić. Drzwi na przestrzeni lat zostały coraz bardziej zmniejszane, aby uniemożliwić wejście najeźdźcom. Na zdjęciu poniżej możesz zobaczyć jak wygląda wejście oraz drzwi od wewnętrznej strony.
Po wejściu od razu znajdziesz się w głównym pomieszczeniu z ołtarzem i nawami bocznymi. Będziesz miał okazję zobaczyć oryginalne kolumny, mozaiki i freski pochodzące z VI w. Jest to otwarta przestrzeń, w której nie ma ławek i siedzeń. Po wejściu musisz dołączyć do kolejki prowadzącej do Groty Narodzenia, która znajduje się pod budynkiem. Kolejka jest zazwyczaj bardzo długa. Przy odrobinie szczęścia okres oczekiwania trwać może mniej więcej 2 godziny, ale możesz też czekać znacznie dużej. My mieliśmy ogromnego pecha, ponieważ po 2 godzinach czekania już byliśmy przy wejściu do pomieszczenia z Grotą i wtedy zamknięto drzwi. Akurat wtedy greccy mnisi postanowili zamknąć Grotę i odprawić tam swoje obrzędy. Trwało to 50 minut. Mają oni do tego prawo, więc nikt im nie mógł zwrócić uwagi. Po kilku godzinach czekania udało nam się w końcu wejść do środka.
Grota Narodzenia
Do Groty Narodzenia prowadzą wąskie i kręte schody. W Grocie w miejscu, gdzie na świat przyszedł Jezus znajduje się mały ołtarz grecki oraz Gwiazda Betlejemska. Pielgrzymi mogą dotknąć Gwiazdę, uklęknąć lub nawet ją pocałować. Pielgrzymi mogą też uświęcić swoje dewocjonalia. Położenie różańca lub innych dewocjonaliów w Gwieździe Betlejemskiej równe jest święceniu przez Księdza. Polecam zatem kupno wszystkich pamiątek i prezentów przez wizytą w Betlejem i uświęcenie ich w Grocie Narodzenia.
Wizyta w Grocie Narodzenia jest bardzo krótka, ponieważ dosyć szybko mnisi przeganiają pielgrzymów. Po dotknięciu Gwiazdy Betlejemskiej możesz jednak jeszcze stanąć z boku i zobaczyć cały ołtarz na spokojnie.
Kaplica Żłobka
Po prawej stronie od Gwiazdy Betlejemskiej znajdziesz Kaplicę Żłobka. W tym miejscu znajdował się Żłobek z Jezusem. Kaplica ta należy do franciszkanów. Niestety było tam tak ciemno, że nie udało mi się zrobić żadnego zdjęcia.
Kiedy jechać do Betlejem
Do Betlejem i do Bazyliki Narodzenia najlepiej jest udać się w godzinach popołudniowych. Bazylika otwarta jest od samego świtu, ale podobno rano i wczesnym popołudniem Grota Narodzenia jest co chwilę zamykana na procesje. Polecane jest zatem wybranie się tam w godzinach popołudniowych. W godzinach porannych możesz na przykład wybrać się do Jerycha lub zwiedzić położoną po stronie izraelskiej Jerozolimę. Po wizycie w Bazylice lub przed możesz także wybrać się na spacer uliczkami miasta i odwiedzić uliczne markety.
